بشریت از ابتدای خلقت تا کنون همواره نیاز به سر پناهی امن را برای خود حس می‌کرده است. این پناهگاه های انسانی با توجه به اقلیم مناطق مختلف می‌توانستند مختلف باشند. از دیرباز، انسان در جستجوی سرپناهی برای خود، به خلق فضاهایی زیبا و مفید که نه تنها پناهی برای او در برابر هجمه‌های طبیعت باشد، بلکه القا کننده روحیات، باورها و خلاقیت او نیز باشد. این تلاش، هنری بزرگ به نام “معماری” را پدید آورده که در طول تاریخ، همگام با تحولات جوامع بشری، تکامل یافته است. به گونه ای که امروزه می‌بینیم که به واسطه دانش و تکنولوژی، به اوج ظرافت و پیچیدگی خود رسیده است. سرزمین ایران نیز به عنوان سرزمینی چهار فصل، شرایط خاصی را برای معماری خانه‌ها به مردم خود تحمیل می‌کرده است. امروز و در این مقاله قصد داریم به بررسی اصول معماری خانه ها با توجه به اقلیم منطقه بپردازیم. همراه ما باشید.
معماری – هنری دیرینه، علمی پایدار
اگر بخواهیم این صنعت را به طور کلی معرفی کنیم، باید گفت که معماری، علمی است که به طراحی و ساخت بناها می‌پردازد. این علم، با تلفیق دانش فنی و مهندسی، اصول زیبایی‌شناسی و خلاقیت هنری، فضاهایی را خلق می‌کند که در عین کارآمدی و استحکام، پاسخگوی نیازهای روحی و روانی انسان نیز باشد. هر سرزمین همواره معماری های مخصوص خود را داشته است. اتفاقی که موجب پدید آمدن سبک های گوناگون دکوراسیون شده است. از جمله این سبک ها می‌توان به مدرن، کلاسیک، سلطنتی، نئوکلاسیک و مینیمال اشاره کرد. البته این ها فقط بخشی از سبک هایی هستند که امروزه به وفور استفاده می‌شوند. بر همین اساس امروزه در دنیا حتی شاهد معماری های عجیب و غریب نیز هستیم. اگر چرخی در مطالب مربوط به انواع سبک های معماری بزنید، متوجه وجود چندین سبک معماری دیگر نیز خواهید شد.
تاریخچه معماری در سرزمین‌های کهن
گفتیم که انسان ها از ابتدای خلقت تا کنون، در سرزمین های مختلفی به زندگی پرداخته اند. این اتفاق سبب شده که چهره، گویش، زبان، ژنتیک و سایر ویژگی های انسان ها به واسطه شرایط آن منطقه دسخوش تغییر شود. در ارتباط با معماری نیز همین موضوع برقرار است. معماری در هر سرزمین، متأثر از فرهنگ، تاریخ، اقلیم و منابع موجود در آن منطقه بوده است. از اهرام مصر و معابد یونان و روم باستان تا بناهای باشکوه ایران و هندوستان، هر کدام گویای داستان و هویتی خاص هستند. مرور تاریخ معماری، دریچه‌ای به سوی خلاقیت و اندیشه انسان در ادوار مختلف می‌گشاید. سرزمین ایران نیز به عنوان سرزمینی کهن، تاریخچه معماری عظیمی دارد. همچنین در طور تاریخ شاهد ظهور معماران ایرانی مطرحی بوده ایم که با هنر خود، آثار فوق العاده ای را پدید آورده اند.
اقلیم مناطق : عاملی مهم در طراحی معماری خانه ها
ابتدا به عمده خانه هایی که در محیط سکونت شما ساخته می‌شوند فکر کنید. حال همین طراحی ها را با بناهای دیگری مقایسه کنید که آن ها را در شهرهای دیگر با اقلیم متفاوت دیده اید. قطعا متوجه می‌شوید که تفاوت هایی هرچند کوچک وجود دارد. توجه به اقلیم منطقه در طراحی و ساخت خانه‌ها، نه تنها آسایش و سلامتی ساکنین را تضمین می‌کند، بلکه در مصرف انرژی و حفظ منابع طبیعی نیز نقش بسزایی دارد. خانه‌ای که با اقلیم منطقه سازگار باشد، در تابستان خنک و در زمستان گرم خواهد بود و نیاز به سیستم‌های تهویه مطبوع را به حداقل می‌رساند. البته علاوه بر نوع معماری، عناصر مختلفی نیز در دکوراسیون خانه ها به کار گرفته می‌شود که می‌تواند به این مهم کمک کند. از جمله این عناصر می‌توان به ترمووال ها، پنل های آکوستیک و ترمووود ها اشاره کرد.
10 اصل کاربردی در طراحی معماری اقلیمی
1- استفاده از مصالح بومی و سازگار با اقلیم
خانه های شمال کشور را دیده اید؟ به خصوص خانه های محلی و با قدمت بالاتر. قطعا متوجه استفاده از عناصر طبیعی بسیاری مانند سنگ . چوب می‌شوید. مصالحی مانند سنگ، آجر، خشت و چوب که در هر منطقه به وفور یافت می‌شوند، به طور طبیعی با اقلیم آن منطقه سازگار هستند. در مناطق بارانی و مرطوب نیز استفاده از عناصر طبیعی بسیار کاربردی تر است.
2- جهت‌گیری صحیح بنا
یکی از مواردی که به خصوص در مناطق سردسیر به آن توجه زیادی می‌شود، حهت یابی کردن اصولی زاویه خانه ها است. یعنی این که سعی می‌شود تا بنا در جهت صحیح تابش نور خورشید قرار گیرد. قرارگیری بنا در جهت مناسب، می‌تواند از تابش مستقیم خورشید در فصل‌های گرم جلوگیری کرده و از نور طبیعی در طول روز استفاده کند. این اتفاق سبب کاهش مصرف انرژی نیز می‌شود.
3- طراحی سایه‌بان
بر خلاف مناطق سردسیر، اگر در مناطق گرمسیر به برخی از بناها دقت کنید، متوجه وجود سایه بان ها می‌شوید. استفاده از این عناصر می‌تواند در فصل‌های گرم، از ورود گرمای خورشید به داخل بنا جلوگیری کند. اینگونه به شکلی موثر از مصرف اضافی انرژی نیز جلوگیری می‌شود که خود گامی مثبت در جهت معماری سبز می‌باشد.
4- استفاده از عایق‌های حرارتی
عایق‌های حرارتی در دیوارها، سقف و کف، به حفظ گرما در زمستان و خنکی در تابستان کمک می‌کنند. از جمله این عناصر در صنعت معماری و دکوراسیون می‌توان به پنل های ترمووال و آکوستیک جهت استفاده بر روی دیوار اشاره کرد. همچنین برای کف نیز می‌توان از چوب ترمووود بهره برد.
5- تهویه طبیعی
می‌دانید که استفاده از تهویه طبیعی، می‌تواند به خنک شدن خانه در فصل‌های گرم کمک کند. عناصر مختلفی برای رسیدن به این مهم وجود دارند. شاخص ترین آن ها که امروزه در دکوراسیون و معماری مورد استفاده قرار می‌گیرد، دیوار سبز می‌باشد. استفاده از انواع دیوار سبز می‌تواند به تهویه محیط کمک زیادی کند.
6- استفاده از سیستم‌های انرژی‌های تجدیدپذیر
امروزه با توجه به افزایش جمعیت دنیا و همچنین افزایش روز افزون زندگی شهری، خطرات زیادی منایع انرژی طبیعی انسان را تهدید می‌کند. اما راه چاره چیست؟ استفاده از پنل‌های خورشیدی و توربین‌های بادی، می‌تواند به تأمین انرژی مورد نیاز خانه کمک کند. همین کار می‌تواند تاثیر زیادی در حفظ منابع طبیعی داشته باشد.
7- سیستم جمع آوری آب پاک
یکی از اصلی ترین راه هایی که می‌توان میزان قابل توجهی از آب را به صورت شخصی در خانه ذخیره کرد، این است که به وسیله مخازن مخصوص، آب باران را جمع آوری کنید. جمع‌آوری آب باران و استفاده از آن برای آبیاری فضای سبز و مصارف غیر آشامیدنی، می‌تواند به حفظ منابع آبی کمک کند. این تکنیک از گذشته تا کنون مورد استفاده بسیاری از افراد قرار می‌گرفته است.
8- استفاده از گیاهان در طراحی و معماری خانه‌ها
استفاده از گیاهان مختلف در هر اقلیمی می‌تواند مفید و موثر باشد. برای مثال در محیط های گرم می‌تواند به خنک شدن هوا و در همه محیط ها می‌تواند به تهویه طبیعی هوا کمک کند. یکی از بهترین راه های استفاده از گیاهان در خانه ها نیز استفاده از انواع دیوار سبز است.
9- استفاده از رنگ‌های صحیح
در این مورد شما باید دانش خوبی از روانشناسی رنگ داشته باشید. در علم روانشناسی رنگ، به شما گفته می‌شود که استفاده چه رنگ هایی در چه محیط هایی و برای چه افرادی مناسب است همچنین در اقلیم های گرم مختلف شما می‌توانید با انتخاب رنگ های روشن به خنک شدن محیط کمک کنید.
10- طراحی فضاهای باز در معماری
ابتدا بگوییم که منظور از فضای باز چیست؟ در واقع منظور از این فضا ها، فضاهایی مانند بالکن، نورگیر، حیاط و غیره است. بهره گیری از چنین ویژگی هایی می‌تواند کمک زیادی به تهویه و خنک شدن هوا در فصول گرم سال کند. همچنین کمک می‌کند که اسباب تفریح ساکنین نیز فراهم شد.
از همراهی شما عزیزان با ما در این مقاله متشکریم. همانگونه که دیدید در این مقاله به بررسی اصولی جهت معماری خانه ها در اقلیم های مختلف پرداختیم. معماری اقلیمی، رویکردی خردمندانه و پایدار در طراحی و ساخت خانه‌ها است که با احترام به طبیعت و نیازهای انسانی، فضاهایی را پدید می‌آورد که انسان بتواند زندگی بهتری داشته باشد. ما در اینجا به بررسی 10 اصل مهم در این زمینه پرداختیم. اگر نگاهی به بناهای قدیمی که پیشینیان ما آن ها را طرای کرده اند بیندازید، متوجه می‌شوید که رعایت این نکات می‌تواند به انسان کمک زیادی کند. فراموش نکنید که امروزه با توجه به مصرف زیاد انرژی نیازمند کارهایی هستیم تا بتوانیم این مورد را کاهش دهیم. امیدواریم که مطالب ارائه شده برای شما مفید بوده باشد. مجموعه اوحددکو متخصص در زمینه طراحی و تولید عناصر دکوراسیون آماده آغاز همکاری با شما عزیزان است. با ما تماس بگیرید.
