بدون شک شما هم در بسیاری از خانه های قدیمی و حتی جدید، آثار گچ بری زیبایی را مشاهده کردید. این آثار می‌توانند بر روی سقف یا بر روی سطح دیوار قرار بگیرند. گچ بری یکی از هنرهای تزئینی است که از دیرباز در ایران رواج داشته است. این هنر با استفاده از گچ و ابزارهای مخصوص، نقوش و طرح‌های زیبایی را بر روی دیوارها، سقف‌ها و سایر سطوح ایجاد می‌کند. گچ بری در معماری و دکوراسیون ایرانی نقش مهمی داشته و به زیبایی و شکوه بناها افزوده است. این هنر به خصوص در معماری ایرانی و بیشتر هم در معماری ایرانی اسلامی نقش اصلی را ایفا می‌کرده است. ایران از دیرباز دارای هنرمندانی بوده که این آثار زیبا را ایجاد کرده اند. امروز و در این مقاله قصد داریم به معرفی و بررسی انواع گچ بری ایرانی بپردازیم. با ما همراه باشید.
گچ بری چیست؟
گچ بری عبارت است از ایجاد نقوش و طرح‌های زیبا بر روی سطح گچ. ماده‌ای سفیدرنگ و نرم است که از ترکیب آهک و آب به دست می‌آید. به سرعت خشک می‌شود و به همین دلیل، گچ بری باید با سرعت و دقت انجام شود. همچنین باید توجه داشته باشید که حتی الامکان، گچ از آب دور باشد. چراکه نفوذ اب به درون بافت گچ، می‌تواند ان را به طور جدی تخریب کند. امروزه این عنصر تزیینی را در محیط های بسیاری همچون مساجد، کاخ های قدیمی و برخی از رستوران ها و هتل های سنتی می‌ببینیم. افراد زیادی نیز علاقه دارند که از این عنصر در خانه های خود استفاده کنند. به همین منظور است که می‌گوییم این عنصر، نقش عظیمی را در دکوراسیون به سبک ایرانی ایفا می‌کند.
تاثیر گچ بری در معماری و دکوراسیون ایرانی
گچبری در معماری و دکوراسیون ایرانی نقش مهمی داشته است. در بناهای مختلف از جمله مساجد، کاخ‌ها، عمارت‌ها و خانه‌های قدیمی ایرانی به کار رفته است. گچبری به زیبایی و شکوه بناها افزوده و فضای داخلی آن‌ها را دلنشین‌تر می‌کند. مهم نیست بنایی با سقف کوتاه دارید یا بلند. استفاده از این عنصر می‌تواند جلوه زیبایی را به محیط ببخشد. البته که در هر محیط باید سبکی خاص از گچکاری را انجام داد. درواقع همه مدل های گچکاری، مناسب اجرا در هر محیطی نیستند. هر محیط، سبک خاص خود را می‌طلبد. در بخش بعدی مقاله قصد داریم که سبک های مختلف گچ بری را به شما عزیزان معرفی کنیم. ما را دنبال کنید.
انواع گچ بری ایرانی
گچ بری ایرانی دارای انواع مختلفی است که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برخی از انواع آن عبارتند از:
گچبری برجسته
در این نوع گچبری، طرح‌ها و نقوش به صورت برجسته از سطح گچ بیرون می‌آیند. گچبری برجسته یکی از متداول‌ترین انواع گچبری ایرانی است. این سبک را می‌توان در اکثر محیط ها مشاهده کرد. شاید اگر همین حالا به سقف یا دیوارهای خانه خودتان نیز نگاه کنید، اثر این سبک را ببینید. در اجرای این سبک باید دقت زیادی را به خرج داد. همچنین محافظت از ان نیز حائز اهمیت است. زیرا یک تخریب کوچک در سطح آن می‌تواند موجب کاهش زیبایی کل اثر شود.
گچبری معرق
اما بپردازیم به یکی دیگر از زیباترین مدل های گچ بری. در این نوع گچ بری، از قطعات گچ رنگی برای ایجاد طرح‌های مختلف استفاده می‌شود. گچ بری معرق جلوه‌ای زیبا و چشم‌نواز دارد و می‌توان از آن در تزیین محیط های بسیاری استفاده کرد. این نوع گچکاری، حساسیت بیشتری در برابر آسیب هایی مثل رطوبت و ضربه دارد. به همین دلیل باید بیشتر از مورد قبل از آن مراقبت کرد.
گچبری مشبک
اما بپردازیم به یکی دیگر از این موارد که به خصوص در دنیای امروزی استفاده بیشتری از آن صورت می‌گیرد. در این نوع گچبری، از شبکه‌های گچی برای ایجاد طرح‌های مختلف استفاده می‌شود. گچبری مشبک جلوه‌ای مدرن و امروزی دارد. درواقع اگر در محیطی با معماری و دکوراسیون مدرن قصد دارید که از گچ برای تزیین دیوارها استفاده کنید، استفاده از این سبک به شدت توصیه می‌شود.
گچبری اسلیمی
در این نوع گچ بری، از نقوش اسلیمی برای ایجاد طرح‌های مختلف استفاده می‌شود. نقوش اسلیمی از جمله نقوش سنتی ایرانی هستند که جلوه‌ای زیبا و آرامش‌بخش دارند. حساسیت بالایی که برای ساخت این مدل وجود دارد، موجب می‌شود که صاحب پروژه نیاز داشته باشد تا این کار حتما به وسیله یک استاد انجام شود.
قالب‌های گچ بری
شاید این سوال برای شما به وجود بیاید که این طرح های زیبایی که به وسیله گچ اجرا می‌شود اصلا چگونه شکل می‌گیرد؟ پاسخ این سوال خیلی سخت نیست. برای ایجاد طرح‌های پیچیده و ظریف گچ بری، از قالب‌های گچ استفاده می‌شود. این قالب‌ها با استفاده از گچ و ابزارهای مخصوص ساخته می‌شوند. قالب‌های گچ بری طرح دار، نقش مهمی در ایجاد طرح‌های زیبا و چشم‌نواز گچ بری دارند. درواقع باید بدانید که بدون استفاده از این قالب های از پیش ساخته شده، کار برای اجرا بسیار سخت می‌شود. پس به همین دلیل، گچکار ها پیش از شروع پروژه، اقدام به طراحی و ساخت قالب های لازم می‌کنند. سپس اقدام به اجرای نقوش بر روی دیوار می‌کنند. جنس این قالب ها معمولا از پلاستیک یا آهن است.
برترین نمونه‌های گچ بری ایرانی
در ایران، نمونه های بسیاری وجود دارند که از نظر زیبایی و ارزش هنری، جایگاه ویژه‌ای دارند. برخی از برترین نمونه‌های گچ بری ایرانی عبارتند از:
گنبد مسجد جامع اصفهان
گنبد مسجد جامع اصفهان یکی از شاهکارهای هنر گچبری ایرانی است. این گنبد با طرح‌های اسلیمی و گل و بوته، جلوه‌ای بی‌نظیر دارد. این اثر بی نظیر در دوره صفویه طراحی و اجرا شد و تا به امروز پا بر جاست. طراحی زیبای این اثر موجب شده که افراد زیادی برای دیدن آن اشتیاق داشته باشند.
مسجد جامع ورامین
محراب مسجد جامع ورامین یکی دیگر از نمونه‌های بی‌نظیر گچبری ایرانی است. این محراب با طرح‌های گل و بوته و نقوش اسلیمی، جلوه‌ای زیبا و چشم‌نواز دارد. این اثر موجب شده که این مسجد به یکی از مساجد خاص در ایران تبدیل شود.
گنبد مسجد جامع یزد
گنبد مسجد جامع یزد یکی از قدیمی‌ترین گچ بری‌های ایرانی است که قدمت آن به قرن هفتم هجری قمری می‌رسد. این گنبد با طرح‌های اسلیمی، جلوه‌ای زیبا و شکوهمند دارد. سالانه افراد بسیاری برای بازدید از این اثر هنری به یزد سفر می‌کنند.
مسجد جامع عتیق شیراز
محراب مسجد جامع عتیق شیراز یکی از نمونه‌های زیبا و باشکوه گچ بری ایرانی است. این محراب با طرح‌های اسلیمی و گل و بوته، جلوه‌ای زیبا و چشم‌نواز دارد. این اثر خارق العاده در دوره زندیه در پایتخت آن دوره یعنی شیراز بنا شد و تا به امروز به همان شکوه و عظمت پا بر جاست.
از همراهی شما عزیزان با ما در این مقاله سپاس گزاریم. دیدید که در این مقاله به معرفی و بررسی انواع گچکاری در معماری ایرانی پرداختیم. کشور ایران به عنوان یکی از با قدمت ترین سرزمین ها، تاریخچه معماری غنی دارد. همواره هنرمندان، استادان و طراحان زیادی از ابتدا وجود داشته اند که با ذوق هنر خود، آثاری ماندگار را ثبت کردند. گچبری یکی از هنرهای اصیل و سنتی ایرانی است که دارای قدمتی طولانی دارد. این هنر در معماری و دکوراسیون ایرانی نقش مهمی داشته و به زیبایی و شکوه بناها افزوده است. اجرای این اثر در دکوراسیون داخلی می‌تواند جلوه ای تازه به هر محیطی ببخشد. گچ این قابلیت را دارد که برروی آن از عناصر دیگر دکوراسیون مانند ترمووال، دیوارپوش های چوبی و غیره را اجرا کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت مشاوره رایگان، با مشاوران مجموعه اوحددکو در تماس باشید.
