نورپردازی یکی از عناصر مهم در طراحی دکوراسیون است. نورپردازی خوب باعث تکمیل فرایند دکوره کردن محیط به بهترین شکل میشود. حال ممکن است این سوال به وجود بیاید که اهمیت نورپردازی در دکوراسیون منزل چیست؟ تصور کنید شما به همراه خانواده برای صرف شام به یک محیط تفریحی بروید ولی وقتی که به آن جا برسید متوجه شوید که غذا را به همراه خودتان نیاورده اید. بنابراین نتیجه می‌گیریم که یک دکوراسیون هرچقدر هم که زیبا باشد، اگر نورپردازی خوبی نداشته باشد، جذابیت نیز ندارد. به عبارتی دیگر و در اصطلاح متخصصان طراحی، نورپردازی ، عامل غالب در طراحی دکوراسیون است. در ادامه مقاله با انواع مختلف نورپردازی و راهکارهای آن برای طراحی بهتر دکوراسیون داخلی و خارجی آشنا می‌شویم.
مدل های مختلف نورپردازی و کاربردها
همانطور که میدانید، نورپردازی به 4 مدل عمومی، موضعی، تاکیدی و تزیینی وجود دارد. قبل از انتخاب مدل نورپردازی، باید هدف خود را از پیاده سازی آن درک کنیم. بگذارید با ذکر چند مثال این موضوع را بیشتر بررسی کنیم. همان طور که همه روزه در محیط اطراف خود میبینیم، محیط هایی هستند که بهتر است در آن ها نورپردازی به صورت عمومی انجام شود. مکان هایی مانند اتاق نشیمن، آشپزخانه، رستوران ها و … . اما بالعکس این موضوع نیز وجود دارد. مثلا در یک اتاق مطالعه شما نیازی به نورپردازی عمومی و تزیینی ندارید. در این مکان نورپردازی به صورت موضعی و تاکیدی میتواند انتخابی مناسب تر برای فضا باشد. موزه ها، گالری ها و مزون ها نیز میتوانند مثال های خوبی از نورپردازی تزیینی یا ترکیبی باشند. همیشه در این محیط ها، تمرکز نور بر روی یک سری اشیاء خاص می‌باشد.
در گذشته بررسی کردیم که عوامل زیادی وجود دارند که میتوانند بر آرامش روحی و روانی ما اثرگذار باشند. یکی از این عوامل نورپردازی مناسب است. در ادامه مقاله به تاثیر انواع نورپردازی در محیط های مختلفی که روزانه از آن ها بیشترین استفاده را داریم، می‌پردازیم:
اتاق نشیمن
نورپردازی اصولی این مکان، اصلی ترین فاکتور برای نمود بهتر دیزاین اتاق است. متخصصان طراحی همواره توصیه می‌کنند که برای اتاق های نشیمن از لامپ هایی استفاده کنیم که بتوان در هر زمان و متناسب با محیط، نور آن را کم یا زیاد کرد. غافل نشویم که تعداد لامپ ها و میزان روشنایی آن ها وقتی به درستی تنظیم بشوند، موجب ایجاد تعادل شده و زیبایی اتاق را بهتر به رخ میکشد. بهتر است که در اتاق نشیمن از نورپردازی عمومی با شدت نور بالا استفاده کنیم. اگر سقف اتاق کوتاه باشد بهتر است پایه لامپ یا لوستر ها کوتاه تر باشد. همچنین بهتر است که به صورت توکار از وسایل روشنایی درون سقف یا دیوار استفاده کنیم. اما گاهی ممکن است اتاق نشیمن ما دارای سقفی بلند باشد. در این مواقع استفاده از لامپ و لوستر با پایه های بلند بهترین گزینه برای بهبود روشنایی اتاق نشیمن است.
رستوران
همیشه بهترین پیشنهاد برای رستورن داران، استفاده ترکیبی از نورپردازی عمومی و تزیینی بوده و هست. البته فراموش نکنید که سبک رستوران در انتخاب شما بسیار مهم است. برای مثال در یک رستوران مدرن شما باید از یک دکوراسیون با رنگ غالب روشن استفاده کنید چرا که در صورت تیره بودن بیش از حد اشیاء، نور از بین رفته و فضای شما، فضایی بی روح میشود. استفاده از نورپردازی عمومی باعث دید بهتر مشتریان و بزرگ تر به نظر رسیدن فضا شده و جلوه های زیبایی بصری را بهتر به نمایش می‌گذارد. استفاده از نورپردازی تزیینی در گوشه هایی از رستوران که وسایل زینتی وجود دارد نیز مهم ترین فاکتور برای به نمایش گذاشتن زیبایی های شیء است
اتاق کار
از مهم ترین ویژگی هایی که اتاق کار باید داشته باشد این است که دکوراسیون آن باعث خستگی چشم نشود. پس بهترین راه حفظ انرژی محیط، استفاده از نور طبیعی است. اما گاهی پیش می‌آید که در محیط امکان دسترسی به نور کافی وجود ندارد. نتیجتا استفاده از نورپردازی عمومی با رنگ غالب ملایم و روشن میتواند تاثیر بسزایی در روشنایی مناسب محیط داشته باشد.
اتاق خواب
با توجه به روانشناسی رنگ، رنگ غالب اتاق خواب باید رنگی سرد باشد چون میتواند باعث خواب راحت شود. بنابراین بهترین گزینه ها برای نورپردازی اتاق خواب، استفاده از نورپردازی موضعی است. یعنی نقاط خاصی مانند میز مطالعه یا میز توالت بیشترین میزان نور را در خود جای بدهند. البته یکی از نکاتی که باعث زیبایی دوچندان اتاق خواب میشود، بازتاب نور بر روی دیوار یا وسایل اتاق است.
اماکن آموزشی
در طراحی دکوراسیون محیط آموزشی نباید نور شدید در محیط وجود داشته باشد چرا که باعث خستگی چشم میشود. به همین دلیل بهترین راهکار، استفاده از نور طبیعی روز یا نورپردازی عمومی است. استفاده از نورهای رنگی و ملایم میتواند باعث نشاط فضا شود. همچنین استفاده از وسایلی که نور را بازتاب می‌کنند باعث کاهش چشمگیر هزینه در پیاده سازی نورپردازی میشود.
نورپردازی سقف ها با ارتفاع متفاوت
گاهی ممکن است که سقف محیط مورد نظر ما کوتاه یا بلند تر از حد معمول باشد. در این مواقع راهکارهایی وجود دارد که ما می‌توانیم نورپردازی اصولی را اجرا کنیم که در ادامه مطلب به بررسی آن ها می‌پردازیم:
سقف کوتاه
یکی از راه های بهبود نورپردازی در اتاق هایی با سقف کوتاه، استفاده از لامپ های چسبیده به سقف است. معمولا یکی از اشتباهات رایج هنگام دیزاین اتاق نشیمن استقاده از لامپ یا لوستر با پایه های بلند است. این موضوع باعث کوچک تر به نظر رسیدن فضا میشود. همچنین استفاده از وسایلی مانند آینه که باعث بازتاب نور میشوند بسیار موثر است.
سقف بلند
سقف های بلند فضای کافی را برای انواع نورپردازی را به شما می‌دهند. اما نکته ای که هرگز نباید آن را فراموش کنید این است که فاصله لامپ یا لوستر هرچه با زمین کمتر باشد، نور بهتری در محیط پراکنده میشود. به همین دلیل باید پایه لامپ ها و لوستر ها کوتاه باشد. با انجام این کار منبع روشنایی در فاصله کمتری با سطح زمین، بهترین تابش نور را داشته باشد. استفاده از لامپ های دیواری نیز میتواند جلوه بصری خوبی را به محیط بخشیده و انرژی فضا را حفظ کند.
عوامل موثر بر نورپردازی نمای بیرونی ساختمان
اما به همان اندازه که نورپردازی بر زیبایی دکوراسیون داخلی موثر است، به همان اندازه نیز بر زیبایی دکوراسیون خارجی و نمای ساختمان موثر است. یک نورپردازی مناسب میتواند نمای بیرونی ساختمان را کلاسیک، مدرن و شیک نشان دهد. در عین حال، یک نورپردازی نامناسب میتواند ظاهری زشت و ناموزون به نمای بیرونی ساختمان بدهد. برای اجرای یک نورپردازی مناسب، نکاتی را نیز باید رعایت کنیم که در ادامه به بررسی برخی از آن ها می‌پردازیم:
انتخاب رنگ مناسب
مهم ترین عامل در شکل نشان دادن نمای بیرونی ساختمان، ترکیب رنگ مصالح و همچنین رنگ نور لامپ ها است. البته شدت رنگ و نور نیز عامل مهمی است. اگر این دو مورد در مقادیر زیاد به کار بروند، جلوه ای آزار دهنده را به وجود می‌آورند. همچنین به کار بردن این دو مورد در کم تر از حد معمول، باعث میشود نمایی سرد و بی روح داشته باشیم.
شدت تابش نور
یکی از مهم ترین فاکتورهایی که ما باید در اجرای نمای خارجی ساختمان به آن توجه داشته باشیم این است که لامپ هایی که در بدنه خارجی ساختمان استفاده می‌گردد، باید پرتاب نوری قوی داشته باشد. مثلا در یک ساختمان مرتفع لامپ هایی که در قسمت پایین قرار می‌گیرند باید نور را به بالا بتاباند. همچنین در ساختمان هایی با ارتفاع کمتر از چراغ هایی استفاده کنیم که برد کمتر و پوشش نوری قوی داشته باشند.
جایگاه لامپ ها در نورپردازی نمای بیرونی ساختمان
نکته دیگری که در نورپردازی نمای خارجی حائز اهمیت می باشد این است که نوری که در خارج از ساختمان استفاده میشود به هیچ وجه نباید به فضای درون ساختمان نفوذ کند و تنها فضای بین پنجره ها را روشن کند. در غیر این صورت این کار باعث آزار ساکنین ساختمان از نوع نورپردازی میشود.
همان طور که در این مقاله خواندیم، متوجه شدیم که نورپردازی از مهم ترین عوامل تاثیرگذاری بر زیبایی دکوراسیون داخلی و نمای خارجی دارد. اجرای درست و اصولی نورپردازی چه در دخل و چه در بیرون از ساختمان، جذابیت بصری فضا را بیش از پیش به رخ میکشد. البته سلیقه شخصی هم نکته ای موثر در نوع نورپردازی است. افراد با توجه به علایق خود، نور کم یا نور زیاد را انتخاب می‌کنند ولی مهم این است که همین سلایق هم به شکل اصولی و با کمک متخصصان و مشاوران پیاده سازی شود.
